Kardynała Stefana Wyszyńskiego troska o rodzinę w czasach komunistycznego zniewolenia (na przykładzie Listów Pasterskich Prymasa Polski z lat 1946 -1974)
Abstract
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest pokazanie kondycji społeczno-moralnej rodziny w czasach socjalizmu realnego w Polsce, w tym grożących jej niebezpieczeństw ze strony państwa i ideologii w kontekście ówczesnych warunków życia.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: W artykule podjęto próbę przedstawienia poglądów Stefana Wyszyńskiego nt. sytuacji rodziny w Polsce w latach 1945-1974. Problematyka badawcza zawarta została w pytaniach: 1) Na jakie niebezpieczeństwa narażona była rodzina i młodzież w czasach realnego socjalizmu w Polsce? 2) W jakim kierunku powinna zmierzać polityka przezwyciężania zagrożeń rodziny? 3) Jakie działania i formy pomocy należało podjąć w celu ochrony rodziny przed wpływami komunistycznej ideologii i władzy? Badania przeprowadzono metodą analizy treści. Podstawą badań uczyniono Listy Pasterskie Episkopatu Polski z lat 1946-1974 dotyczące problematyki rodzinnej i społecznej.
PROCES WYWODU: Artykuł składa się ze wstępu, opisu metody badań oraz trzech części analizy. W pierwszej przedstawiono niebezpieczeństwa dla rodziny i społeczeństwa w latach 1946-1974 na tle warunków ówczesnego życia. W drugiej ukazano kierunki przezwyciężania zagrożeń rodziny, a w części trzeciej formy działań i pomocy rodzinie w celu jej ochrony w czasach komunizmu w Polsce. W zakończeniu podkreślono sens i znaczenie nadawane rodzinie w badanym okresie.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Listy prymasa Polski pokazują zagrożenia uderzające w rodzinę, w tym proces stopniowanego zniewalania rodziny przez system komunistyczny, który posiadał cechy totalitarne. Ideologia marksistowska i związana z nią polityka oraz propaganda wypaczały sens i znaczenie rodziny oraz jej wartości.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Pomimo odmiennej sytuacji społeczno-politycznej poglądy S. Wyszyńskiego dotyczące przezwyciężania zagrożeń i ochrony rodziny wykazują zaskakującą wręcz aktualność, dlatego powinny być obowiązkową lekturą dla wszystkich, którym dobro rodziny polskiej leży na sercu. Są również świadectwem swojej epoki, jej kultury i warunków życia.
References
Acher M.(2000). Being Human: the Problem of Agency, Cambridge University Press, Cambridge.
Friszke A. ( 2002). Stopniowanie zniewolenia: Spór o PRL, „Tygodnik Powszechny”, nr 16.
Głowiński M. (2000), O dyskursie totalitarnym, [w:] tenże: Dzieci Ulissesa i inne szkice, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Kardynał Wyszyński S. (1975). Na Nowy Rok Kościelny, 1946
Kardynał Wyszyński S. (1975). O katolickiej wizji życia, Rok 1946 ;
List Pasterski Episkopatu Polski „O pijaństwie”, 9 luty 1947;
Kardynał Wyszyński S. (1975). List Prymasa Polski z okazji Nowego Roku Szkolnego, Do szkolnej młodzieży katolickiej, rok 1947 [w:] Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-1974 (1975), Paryż: Éditions du Dialogue.
Kardynał Wyszyński S.(1975). Wezwanie Pasterskie do Pracy Wielkopostnej. Nad zwalczaniem wad społecznych, rok 1964 [w:] Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-1974 (1975), Paryż: Éditions du Dialogue.
Kardynał Wyszyński S. (1975), List Pasterski, O społecznej krucjacie miłości, rok 1967[w:] Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-1974 (1975), Paryż: Éditions du Dialogue.
Kardynał WyszyńskiS. ( 1975) List Wielkopostny do Duchowieństwa i Wiernych. O zagrożeniu Moralności Narodu, rok 1968 [w:] Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-1974 (1975), Paryż: Éditions du Dialogue.
Kardynał Wyszyński S. (1975). List Pasterski Do referentek poradnictwa rodzinnego w Gnieźnie 6 II1973, [w:] Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-1974 (1975), Paryż: Éditions du Dialogue.
Stawiamy na rodzinę [w:] Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-1974 (1975), Paryż: P Éditions du Dialogue.
Kardynał Wyszyński S. (1975). List Pasterski na XXXIV Tydzień Miłosierdzia 26 VIII 1978, Ratujmy życie w rodzinie.[w:] Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-1974 (1975), Paryż: Éditions du Dialogue.
Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-1974 (1975), Paris : Éditions du Dialogue.
Listy Pasterskie Prymasa Polski 1946-1974 (1975). Paris: Éditions du Dialogue Societe Deditions Internationales.
Lutyński J. ( 1990). Nauka i polskie problemy. Komentarz socjologa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Memoriał Episkopatu Polski do Rządu Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej z dnia 18 czerwca 1970 roku, W sprawie zagrożeń biologicznych i moralnych narodu , AAN, sygn. 284.
Memoriał Episkopatu Polski do Rządu Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej z dnia 21 stycznia 1977 roku, O sytuacji i polityce ludnościowej państwa, AAN, sygn.284.
Memoriał Episkopatu Polski do Rządu Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej z dnia 8 stycznia 1978 roku, Memoriał o rodzinie polskiej, AAN, sygn. 284.
Miłosz, Cz.(1953). Zniewolony umysł, Biblioteka „Kultury”, tom 3, Instytut Literacki w Paryżu.
Rodzina wychowująca (1957). Wykład JE Kard. Stefana Wyszyńskiego wygłoszony do pielgrzymki nauczycieli na Jasną Górę w 1957r. [w:] „Wychowawca” 1995, nr 9.
Tomaszewski, T. ( red.) (1976), Psychologia. Warszawa: PWN.
Siciński A. (red.) (1998). Do i od socjalizmu. Dwa przełomy w ciągu półwiecza w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Świda -Ziemba H. ( 1998). Człowiek wewnętrznie zniewolony, Warszawa: Wydawnictwo UW.
Copyright (c) 2020 Renata Irena Doniec
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors who publish with this journal agree to the following terms:
- Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a CC BY-NC-ND licence that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
- Authors are asked to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access). We advise to use any of the following reserach society portals:
