O poszerzaniu horyzontu wychowania i budowaniu osobowych relacji w rodzinie w ujęciu Jespera Juula

Abstract

CEL NAUKOWY: Celem naukowym artykułu jest analiza koncepcji wychowania Jespera Juula. Przyjęto w pracy tezę, że fundamentem i istotą wychowania w ujęciu duńskiego pedagoga i terapeuty rodzinnego jest osobowa relacja pomiędzy rodzicami a dzieckiem. Podejście pedagogiczne Jespera Juula zyskało w ostatnich latach ogromną popularność. Zasadne jest dokonanie analizy tego podejścia z wielu względów. Jest ono intrygujące naukowo. Juul z niezwykłą przenikliwością wskazuje na wiele aspektów życia rodzinnego i naświetla ich rangę dla procesu wychowania. Jego rozumienie tego podstawowego pojęcia pedagogiki jest koncepcją unikatową i holistyczną. 

PROBLEM I METODY BADAWCZE: W przygotowaniu artykułu została wykorzystana metoda analityczno-syntetyczna. Dokonano krytycznej analizy, syntezy i interpretacji treści zawartych w książkach autorstwa Jespera Juula (w przekładzie na język polski) oraz jego wypowiedzi w innych formach (np. udzielonych wywiadach). Przyjęto następujące problemy badawcze: Jaka jest koncepcja wychowania Jespera Juula? Jakie znaczenie w wychowaniu ma budowanie osobowych relacji pomiędzy członkami rodziny? Na podstawie jakich wartości buduje się osobowe relacje w rodzinie w koncepcji Jespera Juula?

PROCES WYWODU: Proces wywodu przebiega od zaprezentowania koncepcji wychowania Jespera Juula poprzez analizę znaczenia relacji pomiędzy członkami rodziny (najpierw pomiędzy rodzicami, następnie pomiędzy rodzicami a dzieckiem), do wskazania wartości sprzyjających budowaniu osobowych relacji i przestrzeni ich realizacji. Proces wywodu zmierza od wyjaśnienia najogólniejszych przedmiotowych koncepcji Jespera Juula w kierunku ukazania szczegółowych rozstrzygnięć poszerzania horyzontu wychowania i budowania osobowych relacji w rodzinie.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W toku przeprowadzonych analiz ustalono, że wychowanie w koncepcji Jespera Juula jest równoznaczne z budowaniem osobowych relacji. Juul odrzuca tradycyjnie pojmowane wychowanie na rzecz zastąpienia go budowaniem konstruktywnych relacji w rodzinie. Fundamentalne znaczenie dla jakości tak rozumianego wychowania ma jakość relacji pomiędzy rodzicami. 

WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Koncepcja wychowania Jespera Juula zakłada, że tym, czego dziecko potrzebuje do wzrostu i prawidłowego rozwoju, jest osobowa relacja z rodzicami opierająca się na wartości godności, integralności, autentyczności, odpowiedzialności, wspólnoty i przywództwa dorosłych...